5 DESTINACIONET ME TE BUKURA 

1. Shpella e Haxhi Aliut

 Gjendet pranë Kepit të Gjuhëzës në gadishullin e Karaburunit, pranë vijës së ujit të detit midis Kepit të Gjuhëzës dhe atij të Gollovecit. Përfaqëson një shpellë karstike të formuar në shkëmbinjtë gëlqerorë. Gjatësia e saj është mbi 30 m, gjerësia arrin në 10 – 12 m. Hyrja ka lartësi rreth 15 m dhe po gati kaq është edhe në brendësi. Emri i shpellës lidhet me atë të detarit Haxhi Alia, i cili e përdorte atë si vend strehimi.

Shpella e Haxhi Aliut është vendi më i bukur i PKD K-S. Përveçse një atraksion turistik, kjo shpellë ka një pamje të mahnitshme, si dhe vlera gjeologjike pasi në të gjenden formacione stalaktitesh që janë krijuar gjatë viteve e shekujve.

Aksesohet nga deti me anije/varkë.

 

2. Gjiri i Grames

 Ndodhet në rrëzë të shpatit perëndimor, shumë të thiktë të tij, pranë Orikumit. Gjiri i Gramës ka shërbyer si një vend strehimi për anijet që gjendeshin në vështirësi përgjatë kësaj zone bregdetare, në kushte të vështira të motit.

 Emri i Gramës është i lidhur në mënyrë të qartë me mbishkrimet e gdhendura që në antikitet. Mbishkrimet shkëmbore janë të shumta në gjirin e Gramës; aty numërohen më shumë se 1500 mbishkrime. Mbishkrimet greke janë më të lashta dhe u takojne shekujve të fundit para Krishtit, të pasuara nga disa mbishkrime latine të periudhës perandorake, para se greqishtja mesjetare të ishte mbizotëruese me mbishkrime që në të shumtën e herëve i drejtohen Jezu Krishtit. Për këtë arsye, Gjiri i Gramës konsiderohet si “ditari më i pasur shkëmbor” në

 Duke qenë një gji shkëmbor, bregu dominohet nga shkëmbinjtë bregdetarë, të pjerrët, që bien vertikalisht në det, si dhe nga plazhe shkëmbore dhe me guralecë. Shtrihet brenda PKD K-S dhe është shpallur "Monument Natyror" për shkak të peizazhit të tij të jashtëzakonshëm.

Peisazhet e çmuara të gjirit janë me rëndësi globale, sepse ato kontribuojnë në balancën ekologjike të vendit dhe sigurojnë habitate për shumë lloje të kërcënuara dhe të rrezikuara globalisht. Shpellat detare janë një ekosistem i jashtëzakonshëm dhe sigurojnë strehim për Fokën e Mesdheut, lloji më i rrallë i fokave në botë.

 

3. Gjiri i Bristanit

Gjiri i Bristanit është një tjetër mrekulli e të bregdetit shqiptar. Ashtu si shumë plazhe të tjera të fshehta në Gadishullin e Karaburunit, Bristani është vendi i përsosur për ata që janë në kërkim të privatësisë. Ky vend, i cili duhet vizituar, mund te aksesohet si nga deti, ashtu dhe nga toka. Aty arrihet pas nje ecjeje me këmbë prej shtatë orësh nga Llogaraja deri tek gjiri. Plazhi është i sigurt për kamping, por nuk rekomandohet kur fryn erë e fortë. Vizitorët duhet të marrin me vete ushqim, ujë, dhe furnizime të tjera, sepse zona është e izoluar.

 Në Gjirin e Bristanit gjendet një ndërtesë e braktisur ushtarake, një bankinë të vogël dhe disa bunkerë në shkëmbinjtë e pjerrët, të cilët ndahen nga kanione që hyjnë thellë në bregt. Në të kaluarën, zona përdorej si një vend i sigurt strehimi për anijet gjatë stuhive. Pranë gjendet një anije tregtare e shkatërruar.

 

4. Ishulli i Sazanit

 Ishulli më i madh në brigjet e Shqipërisë, që ndodhet në një pozicion strategjik, ekologjik dhe social shumë të rëndësishëm të rrugëkëmbimit mes pjesës lindore dhe perëndimore të rajonit të Mesdheut.

 Është një vend unik me vlera të jashtëzakonshme të biodiversitetit në nivel kombëtar. Ishulli i Sazanit është përmendur për herë të parë nga Polybius në një episod ushtarak të ndodhur në vitin 215 p.e.s. E kaluara e ishullit përbën një trashëgimi të rëndësishme historike, kulturore dhe ushtarake. Duke pasur parasysh pozicionin e tij midis Detit Adriatik dhe Jon, ishulli ka qenë gjithmonë një pikë strategjike e mbrojtjes ushtarake. Në ishull ekzistojnë strutura ushtarake të shteteve të ndryshme (greke, italiane, gjermane dhe shqiptare) të shekullit të 20-të.

 Prania e dy kishave, mbetjet arkeologjike, ndërtesat e vjetra, anijet e mbytura, përdorimi i tokës në të kaluarën, etj. përbëjnë pasuri të tjera të vlefshme për ishullin.

 Mund të vizitohet nga deti, me anije që nisen në portin e Vlorës.

 

5. Shtigjet e zhytjes

 Për të gjithë të apasionuarit e zhytjes, PKD K-S ofron shtigje nënujore për të parë boten unike dhe pasuritë nënujore të zonës.

 Habitatet kryesore që janë mjaft tërheqëse për aktivitetet e zhytjes me me aparat frymëmarrjeje / bombul oksigjeni (scuba diving) janë:

  • Livadhet e Posidonias
  • Underwater caves
  •  “Trotuarët” e formacioneve koralogjene

 Këta të fundit arrijnë deri ne 1 metër të gjerë, dhe për shkak të larmisë së tyre konsiderohen si një nga peizazhet detare më tërheqëse për zhytjen.

  • Gjiri i Gramatës

    Gjiri i Gramatës ose siç thirret nga vendasit, gjiri i Gramës ndodhet rrëzë shpatit perëndimor te Karaburunit. Ne një zonë të pabanuar, ku mund të arrihet kryesisht nga deti, (rruga tokësore kalon në një terren malor), gjendet një plazh i vogël natyror, i cili është shfrytëzuar si gurore që nga Shek. IV P.K. Në falezat e thepisura janë gëdhendur mbishkrime të ndryshme nga ekuipazhet e anijeve që kanë kaluar aty. Mbishkrimet datojnë prej shek. III p.k deri në mesjetë.

  • Kisha e Marmiroit

    Kisha e Marmiroit është një objekt kulti i vetmuar, i ndërtuar mbi një kodër fare pranë bregut të lagunës. Është një kishë bizantine me kupolë, ndërtimi i së cilës datohet diku në shek. XII. Kishat me kupolë në formë kryqi janë tipike për komplekset manastirore dhe në fakt, rrënojat e një oxhaku, një dritareje dhe disa kamare lënë të kuptohet se aty dikur mund të ketë qënë një manastir. Në fund të bulevardit "Princesha Rugjinë" ndiqet rruga që të çon në rrëzë të kanalit. Deri ketu shkohet me makinë dhe më tej ecet në këmbë

  • Shpella e Haxhi Alisë

    Shpella e Haxhi Alisë është quajtur ndryshe shpella ilirike. Ka formën e një kubeje me gjatësi 30m, lartësi maksimale 18m, gjerësi 12m dhe arrin në 10m thellësi. Nga fundi i shpellës burojnë ujra të ëmbël. Thuhet se një luftëtar dhe detar i shquar Ulqinas i quajtur Haxhi Ali u strehua bashkë me të birin në këtë shpellë. Prej aty ata sulmonin piratët e detit dhe duke bashkëpunuar me barinjtë, mbronin tregtarët dhe udhëtarët që kalonin nga ato anë. Ndodhet në gadishullin e Karaburunit në afërsi të Kepit i Gjuhëzës. Mënyra më efikase për të vizituar në këtë vënd janë mjetet detare.

  • Kulla e Dervish Aliut

    Në fshatin Dukat ndodhet një kompleks ndërtimor me vlera të rëndësishme historike. I ndërtuar në fillim të shek. XIX ky kompleks mban emrin e Dervish Aliut, personazh i njohur si organizator i revoltave fshatare kundër reformave të Tanzimatit në Shqipëri gjatë viteve 1847-1848. Ndërtesa përfaqëson banesë të tipit Kullë me tipare mbrojtëse nga më të arrirat në të gjithë Shqipërinë e Jugut. Kulla ndodhet në lagjen Mazo, pranë qëndrës së fshatit Dukat.

  • Kalaja e Gjon Boracit

    Kalaja e Gjon Bocarit është një kala mesjetare, e lokalizuar pranë fshatit Tragjas. Është një fortifikim I shek të VX, i pajisur me dy kulla gjashtëkëndore të ndërtuara me blloqe gurësh. Në këtë kala Princesha e Kaninës dhe e Vlorës, Rugjina e Balshajve, pati rezistencën e fundit ndaj pushtuesve Osman në vitin 1417. Rreth 1km nga qendra e fshatit Tragjas merr rrugën djathtas dhe kjo rrugë të con në destinacion. Shkohet lehtësisht me automjet.

  • Ujesjellesi i Ferrunit

    Ujësjellësi i Ferrunit është një ndërtim karakteristik me bazament guri të ndërtuar nga mjeshtrat e fshatit Dukat në shekullin XIX rreth vitit 1888. Është i tipit me trase të hapur që mbështetet mbi tri harqe gjysmërrethore. ka një gjatësi prej 2 km dhe gjerësi 0.5 m. Harqet e këtij ujësjellësi janë të punuar me gure të lëmuar në formë pllake. Si mund të shkojmë: Në të djathtë te rrugws nacionale Orikum – Dukat kthehuni në rrugën “Ferrun” e cila të con në vendin e quajtur Përroi i Gjimarës. Mbasi mbërrin aty merr në të majtë rrugën që përshkron paralel me përroin. Rreth 500 metra më tej ndodhet Ujësjellësi i Ferrunit.

  • Parku Kombetar i Llogarase

    Parku kombëtar i Llogarasë gjendet në juglindje të qytetit të Orikumit dhe 37 km larg qytetit të Vlorës. Ai përmbledh një sipërfaqe prej 1,010 ha. Ajri i freskët e i shëndetshëm, pamja e mrekullueshme e drurëve halorë, fshati turistik dhe uji i ftohtë që burojnë nga brendësia e maleve i japin këtij parku vlerat e rëndësishme turistike e kombëtare. Nga të huaj e vendas cilësohet si një nga vendet më të bukura të Rivierës Shqiptare. Gjendet në rrugën nacionale që lidh Vlorën me Sarandën në Km 30. Kjo rrugë përshkon mes për mes Parkun dhe e ndan atë në dy pjesë.

  • Pisha Flamur

    Pisha Flamur është një monument I veçantë natyror që mbart vlera unikale për simbolikën që përfaqëson. Ka një moshë prej 100 vjetësh dhe është vepër e erërave të Jugut. Pisha flamur vazhdimisht ka tërhequr vëmendjen e vizitorëve vendas e të huaj Pisha Flamur ndodhet në dalje të Parkut të Llogarasë në të djathtë të rrugës kryesore.

  • Tragjas i Vjeter

    Gjurmët e vendbanimit të lashtë janë gjetur në kodrën “Qyteza e Sofës”, pa lënë mënjanë edhe disa tuma Ilire që i takojnë periudhës së Bronzit. Rrënojat e disa ndërtimeve janë të shekullit IV-II p.e.s. Ky fshat në dokumentat e kohës përmendet me emrat Trages, Dargjat e Tregase. Ai bënte pjesë në qendrat e fortifikuara të Gjirit të Vlorës dhe në antikitet në njësinë administrative të Orikut. Fshati i Vjetër u popullua në shekullin XVI dhe ndodhet 7 km në perëndim të Tragjasit të sotëm.